Đồng chí Phạm Quí Tiên, Thành uỷ viên, Phó Chủ tịch HĐND thành phố phát biểu kết luận buổi làm việc với huyện Hoài Đức
Trên bản đồ nông nghiệp - công nghiệp thực phẩm của Thủ đô, Hoài Đức đang nổi lên như một trung tâm sản xuất, chế biến thực phẩm quy mô lớn, với hàng loạt làng nghề truyền thống tồn tại và phát triển song hành cùng thời gian. Tuy nhiên, chính điều này cũng khiến địa phương trở thành điểm “nóng” về an toàn thực phẩm (ATTP), đặt ra không ít thách thức trong công tác quản lý, kiểm soát và giám sát chất lượng thực phẩm.
Không khó để nhận ra rằng, phần lớn các làng nghề ở Hoài Đức đều liên quan đến lĩnh vực chế biến thực phẩm. Từ bánh đa nem Ngự Câu, bún bánh Cao Xá Hạ, đến các sản phẩm nông sản ở Dương Liễu, Cát Quế hay La Phù - nơi nổi danh với bánh kẹo và dệt kim đều là những nơi cung cấp thực phẩm thiết yếu cho thị trường Thủ đô. Cùng với đó, hơn hai nghìn cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, hàng trăm cơ sở nông nghiệp, chợ dân sinh và siêu thị mini góp phần tạo nên một hệ sinh thái thực phẩm phong phú nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được quản lý chặt chẽ.
Trước thực tế đó, chính quyền huyện Hoài Đức đã có nhiều nỗ lực đáng ghi nhận trong việc siết chặt kỷ cương, nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm ATTP. Công tác kiểm tra, hậu kiểm được triển khai thường xuyên, liên tục và có trọng tâm. Trong hơn bốn năm qua, hàng nghìn cơ sở đã được kiểm tra, hàng trăm trường hợp vi phạm bị xử lý với tổng số tiền phạt lên tới hàng tỷ đồng. Các biện pháp tuyên truyền, giám sát lưu thông thực phẩm trên thị trường, truy xuất nguồn gốc và xử lý thực phẩm không an toàn cũng được thực hiện bài bản, từng bước tạo chuyển biến trong nhận thức của các cơ sở sản xuất và người tiêu dùng.
Tuy nhiên, phía sau những con số và biện pháp mạnh tay ấy là hàng loạt “nút thắt” tồn tại dai dẳng, khiến công tác đảm bảo ATTP chưa đạt được hiệu quả bền vững. Đầu tiên là vấn đề con người - lực lượng cán bộ làm công tác ATTP tại cấp xã, thị trấn hầu hết kiêm nhiệm, thiếu chuyên môn, không nằm trong các chức danh công chức chính thức. Trong khi đó, các cơ sở sản xuất do địa phương quản lý lại đa phần có quy mô nhỏ lẻ, thời vụ, nằm xen kẽ trong khu dân cư nên rất khó kiểm soát, giám sát chặt chẽ.
Không chỉ vậy, nhiều cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm hoạt động tự phát, các hộ nấu rượu thủ công sản xuất với mục đích lấy phụ phẩm phục vụ chăn nuôi hoặc tiêu dùng nội bộ, khiến việc cấp phép, quản lý theo quy chuẩn gần như bị bỏ ngỏ. Các chợ phiên hoạt động trong thời gian ngắn, phân tán khiến việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm kinh doanh tại đây trở nên gần như bất khả thi. Đặc biệt, với mặt hàng trái cây, với nguồn cung đa dạng lại càng làm công tác kiểm tra, kiểm soát và truy xuất gặp nhiều vướng mắc khi lực lượng quản lý lại mỏng và thiếu chuyên môn sâu.
Thực tế cho thấy, vấn đề quản lý ATTP không chỉ nằm ở chế tài hay hành động xử phạt sau kiểm tra, mà phải bắt đầu từ việc kiện toàn bộ máy, nâng cao trình độ, chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác này từ tuyến cơ sở. Đồng thời, cần thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các ngành như Y tế, Nông nghiệp, Môi trường và Công thương để đưa ra giải pháp mang tính tổng thể, liên ngành.
Tại buổi khảo sát mới đây của HĐND thành phố Hà Nội, nhiều thành viên trong đoàn khảo sát đã đặt vấn đề về tính răn đe sau khi mức xử phạt được nâng lên theo nghị quyết mới. Đồng thời, yêu cầu huyện tăng cường kiểm tra đột xuất, chú trọng phản ánh từ người dân qua nhiều kênh khác nhau để không bỏ lọt sai phạm. Đáng chú ý, việc chuẩn bị cho mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được kỳ vọng sẽ mở ra hướng đi mới trong phân cấp, phân quyền và nâng cao hiệu quả giám sát ATTP tại cơ sở.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phạm Quí Tiên khẳng định: Để đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững, Hà Nội không thể bỏ qua bài toán về ATTP. Việc tuyên truyền, định hướng cho người dân chấp hành quy định, kết hợp với các giải pháp chuyển đổi số trong kê khai, kiểm soát và truy xuất nguồn gốc là hướng đi chiến lược nhằm tạo ra sự thay đổi dài hạn, căn cơ.
Tiếp thu ý kiến từ đoàn khảo sát, Phó Bí thư Huyện uỷ, Chủ tịch UBND huyện Hoài Đức Nguyễn Hoàng Trường nhấn mạnh: Khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành, với đội ngũ cán bộ hiện có, huyện sẽ nỗ lực tối đa để tăng cường hiệu quả công tác quản lý ATTP, tập trung hơn, sâu sát hơn và chủ động hơn.
Không thể phủ nhận những nỗ lực của chính quyền Hoài Đức trong thời gian qua. Nhưng để chuyển mình từ điểm “nóng” sang điểm “mạnh” về an toàn thực phẩm, địa phương cần những bước đi táo bạo hơn nữa: từ cơ chế chính sách, nhân lực chuyên trách, đến ứng dụng công nghệ và thay đổi thói quen sản xuất, tiêu dùng trong cộng đồng.
Bảo Vy - Thanh Thủy
