Nhân dân bản Phiêng Kham (xã Bum Nưa) phát triển chăn nuôi đại gia súc.
Những tấm gương sáng
Gia đình anh Lù A Sỹ ở bản Thèn Thầu (xã Bản Lang, huyện Phong Thổ) nhiều năm nằm trong danh sách hộ nghèo, cuộc sống thiếu thốn trăm bề, tưởng như khó có thể thoát khỏi cảnh “ăn đong từng bữa”. Với quyết tâm vượt lên chính mình, từ năm 2020 anh Sỹ quyết định vay mượn tiền mua nhiều thửa ruộng, nương của người dân gần nhau, gần nguồn nước làm trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm. Anh không chăn nuôi nhỏ lẻ theo cách truyền thống mà nuôi số lượng lớn, gắn với thị trường tiêu thụ.
Anh Sỹ kể: gia đình tôi mỗi năm nuôi 15-20 con lợn, 2.000 con gà thương phẩm và 500 con vịt/tháng. Trung bình 1 năm gia đình tôi xuất ra thị trường khoảng 5.000 con vịt. Cùng với chăn nuôi tôi còn đầu tư kinh phí mua máy xúc về làm dịch vụ san gạt mặt bằng, thu mua nông sản trong và ngoài bản. Mỗi năm tổng mức thu nhập của gia đình đạt 300-400 triệu đồng/năm. Năm 2024, gia đình tôi được công nhận là hộ SXKD giỏi.
Lựa chọn hướng đi đa dạng trong phát triển kinh tế, gia đình ông Lý Chỉn Lùng ở bản Thèn Thầu đã có trong tay cơ ngơi khang trang là ngôi nhà 2 tầng rộng rãi, các con khôn lớn trưởng thành. Ông Lùng cho biết, quá trình khởi nghiệp của ông không hề dễ dàng, thậm chí còn là những ngày dài thức trắng đêm suy nghĩ. Hiện gia đình ông làm kinh tế hiệu quả từ gieo cấy 5.000m2 lúa, chăm sóc 8.000m2 sắn, 1ha chuối, 5.000m2 thảo quả, nuôi 3-8 con trâu. Ngoài ra, ông còn nhận xây dựng các công trình nước sạch, tạo việc làm cho 20-30 lao động, mức lương 4-5 triệu đồng/người/tháng. Sau khi trừ chi phí trung bình mỗi năm gia đình ông thu nhập đạt gần 200 triệu đồng.
Tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, cùng với anh Sỹ, ông Lùng, trên địa bàn xã Bản Lang còn nhiều hộ làm kinh tế giỏi có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Có thể kể đến gia đình ông Vàng Văn Hoàn ở bản Nà Cúng, với 7 nhân khẩu, 3 lao động đã tổ chức sản xuất theo mô hình kinh doanh tổng hợp. Hàng năm, trừ chi phí thu nhập từ 300-400 triệu đồng mỗi năm, giải quyết việc làm cho 2 lao động có thu nhập ổn định. Hay gia đình bà Lù Thị Phấn ở bản Bản Lang 2 mạnh dạn mở quán ăn kết hợp trồng trọt, hàng năm cho thu nhập từ 400-450 triệu đồng, giải quyết việc làm cho 5 lao động có thu nhập ổn định…
Hiệu quả từ cây chè cổ thụ trên đất Tả Lèng
Đỉnh núi Tả Liên Sơn - một phần chạy qua xã Tả Lèng (Tam Đường) có độ cao 2.996m so với mực nước biển, đây là một trong những đỉnh núi cao thuộc top đầu của Việt Nam. Vì vậy, khí hậu quanh năm mát mẻ, sương mù, mây trắng bao phủ, từ đó tạo nên những cánh rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ hàng ngàn năm tuổi. Nằm sâu trong rừng nguyên sinh, những cây chè cổ ẩn mình trong màn sương dày quanh năm, có độ cao từ 8 - 20m, thân to, có rêu mốc xung quanh thân, đặc biệt có nhiều cây chè cổ thụ thân rất lớn vài người ôm không xuể. Với khí hậu mát mẻ cùng với thổ nhưỡng ẩm ướt quanh năm đã tạo nên những búp chè tươi ngon, chè càng lâu năm càng có giá trị. Chè cổ thụ có vị thơm ngon, ngọt hậu, màu nước chè khô xanh như chè tươi; uống vào tinh thần sảng khoái.
Những ngày giữa tháng 3, cùng những người dân bản địa vào rừng sâu tìm hái chè cổ thụ, sau khoảng 4 tiếng leo núi, băng rừng, vượt suối chúng tôi gặp những cây chè cổ thụ. Tại đây, người dân sẽ lựa chọn những búp chè tươi để hái về làm nguyên liệu chế biến chè. Trong mỗi lần đi rừng hái chè như vậy, người hái chăm chỉ thu được từ 3-5kg chè tươi mang về.
Hợp tác xã (HTX) Chè cổ thụ dược liệu và dịch vụ thương mại Tả Lèng (bản Hồ Pên, xã Tả Lèng, huyện Tam Đường) được thành lập năm 2024. HTX đầu tư nhà xưởng và hệ thống máy móc hiện đại với 4 máy vò, 2 máy sao chè. Hiện nay, HTX đăng ký chế biến 3 sản phẩm: trà cổ thụ Tả Liên Sơn, trà xanh và hồng trà. Các sản phẩm được lựa chọn 100% từ những búp trà non, được thu hái vào sáng sớm tinh mơ khi sương vẫn đọng trên từng búp lá.
Nhờ bàn tay giàu kinh nghiệm của đồng bào dân tộc Mông cùng với công thức sao chè truyền thống đã tạo ra một hương vị đặc biệt, vị trà thanh mát, hương thơm nồng đậm để lại dư âm ngọt ngào lưu giữ mãi trong người thưởng trà. Công dụng của trà cổ thụ Tả Liên Sơn nhằm hỗ trợ phòng ngừa ung thư, tim mạch, ổn định huyết áp, chống oxy hóa, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, trí nhớ, giảm mỡ máu, ngăn ngừa lão hóa và làm đẹp da cho người thưởng thức.
Hiện nay, HTX Chè cổ thụ dược liệu và dịch vụ thương mại Tả Lèng tiến hành thu mua toàn bộ chè thu hái được của bà con tại xã, với giá 100.000 đồng/kg chè tươi, hiện nay HTX tạo nguồn thu nhập ổn định cho bà con ở địa phương, đồng thời tạo việc làm thường xuyên cho 5 - 7 lao động địa phương, với mức thu nhập 5-6 triệu đồng/tháng.
Anh Vàng A Vảng ở xã Tả Lèng trước đây chỉ canh tác ít lúa, ngô nhưng kinh tế eo hẹp, từ khi được nhận vào làm tại HTX Chè cổ thụ dược liệu và thương mại Tả Lèng anh đã nắm được kĩ thuật hái, sao chè... Công việc tại HTX đã giúp anh có nguồn thu nhập cao hơn, có điều kiện lo cho gia đình.
Với những tiềm năng, thế mạnh sẵn có của địa phương cùng với sự năng động, sáng tạo của người dân trên địa bàn xã, tin rằng việc phát triển sản phẩm chè cổ thụ sẽ là bước đệm, nền tảng thúc đẩy sự phát triển kinh tế của địa phương, góp phần xây dựng xã vùng cao Tả Lèng ngày một phát triển.
Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gia súc
Huyện Mường Tè có 14 đơn vị địa giới hành chính, diện tích tự nhiên lớn nhất tỉnh (gần 268.000ha), tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 68,4%. Trên địa bàn huyện nhiều xã có điều kiện thổ nhưỡng phù hợp với việc hình thành các điểm chăn nuôi gia súc và đại gia súc tập trung như: Tà Tổng, Mù Cả, Ka Lăng, Thu Lũm, Mường Tè, Bum Nưa… Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Mường Tè đã đặt ra mục tiêu năm 2025 thu nhập bình quân đạt trên 32 triệu đồng/người/năm. Để đạt được mục tiêu đó, huyện Mường Tè đưa ra các định hướng, tận dụng lợi thế về phát triển chăn nuôi là điều kiện để nhân dân các dân tộc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đảng bộ huyện.
Ông Đao Văn Khánh - Chủ tịch UBND huyện Mường Tè cho biết: Ngay từ đầu nhiệm kỳ, trên cơ sở Đề án tái cơ cấu nông nghiệp, UBND huyện giao nhiệm vụ cho các cơ quan chuyên môn, UBND các xã, thị trấn tổ chức kiểm tra, khảo sát, quy hoạch vùng và xây dựng kế hoạch phát triển chăn nuôi đại gia súc địa phương. Đồng thời, vận dụng tối đa nguồn hỗ trợ của Nhà nước như: Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và chương trình của các tổ chức đoàn thể… để hỗ trợ con giống cho người dân phát triển các mô hình chăn nuôi tập trung theo hướng trang trại, gia trại, nuôi nhốt có chuồng trại gắn với trồng cỏ…
Chủ trương phát triển chăn nuôi đại gia súc của huyện được các xã có tiềm năng tích cực triển khai và đem lại hiệu quả cao. Đồng chí Trần Văn Tâm - Bí thư Đảng uỷ xã Bum Nưa cho biết: Xác định chăn nuôi gia súc là hướng phát triển kinh tế chủ lực của địa phương, Đảng uỷ xã ban hành nghị quyết và yêu cầu UBND xã tổ chức quy hoạch vùng chăn thả và trồng cỏ tại các bản. Đồng thời, tuyên truyền, vận động người dân đẩy mạnh xây dựng chuồng trại, tổ chức chăn nuôi tập trung theo nhóm hộ, có liên kết với doanh nghiệp. Triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và yêu cầu các tổ chức đoàn thể nhận uỷ thác của Ngân hàng Chính sách xã hội giúp người dân có con giống tổ chức chăn nuôi.
Đến nay, toàn xã có gần 4.500 con gia súc, trong đó 2 trang trại chăn nuôi lợn của các hợp tác xã, doanh nghiệp có quy mô trên 1.000 con; 2 mô hình chăn nuôi bò sinh sản trên 50 con bò giống tại bản Phiêng Kham, bản Bum… Qua đó, hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã xuống còn 17% (năm 2024).
Cùng với các địa phương, nhiệm vụ đẩy mạnh phát triển chăn nuôi được các phòng chuyên môn tích cực triển khai thực hiện. Ông Lùng Văn Sáng - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Mường Tè cho biết: Phòng đã phối hợp với các xã, thị trấn tổ chức rà soát, quy hoạch khu vực chăn nuôi, bãi chăn thả cho gia súc và vùng trồng cỏ. Theo đó, các xã: Vàng San, Mường Tè, Can Hồ, Bum Nưa sẽ thu hút các hợp tác xã, doanh nghiệp đầu tư cơ sở chăn nuôi lợn; các xã: Tà Tổng, Mù Cả, Ka Lăng, Thu Lũm… tập trung phát triển chăn nuôi đại gia súc. Đồng thời, vận động nhân dân nuôi giữ, phát triển giống trâu đầm lầy địa phương có tầm vóc to, gen di truyền ổn định để duy trì phát triển đặc tính giống. Về giống bò, khuyến khích nhân dân nuôi giữ con đực, con cái giống tốt, thực hiện cải tạo đàn bò bằng các giống lai phù hợp để nâng cao chất lượng đàn. Cùng với đó, phòng mở các lớp dạy nghề, tập huấn nâng cao nhận thức của người dân về kỹ thuật chăn nuôi, khắc phục tập quán chăn thả dựa vào tự nhiên và áp dụng các biện pháp phòng chống rét, phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc.
Theo số liệu thống kê, tổng đàn gia súc của huyện Mường Tè ước đạt 45.000 con, tăng khoảng 8.500 con so với năm 2020. Trên địa bàn có 4 cơ sở chăn nuôi lợn tập trung an toàn sinh học, với quy mô 1.000 con, đạt 200% nghị quyết đại hội; 42 mô hình tổ chức chăn nuôi đại gia súc tập trung có bãi chăn thả theo nhóm hộ với khoảng 2.500 con.
Chủ trương phát triển chăn nuôi gia súc đã phát huy hiệu quả, tạo nguồn lực để người dân Mường Tè phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Nhờ đó, thu nhập bình quân của huyện đạt trên 32 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm từ 57,23% (năm 2022) xuống còn 27,75% (năm 2024), mức giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân là 7,37%/năm, đạt mục tiêu nghị quyết đại hội.
